#1 Kurt Vonnegut

Laatst een nieuwe schrijver ontdekt. Kurt Vonnegut. Wat een held. Timequake heet het boek waarmee hij bij mij doorbrak. Het boek is geschreven in 1997. Vonnegut liep toen al tegen de 75. Op de standaard (bijna) blanco pagina voor het boek begint, de “bedankpagina” zogezegd, staat “All persons, living and dead, are purely coincidental”. Prachtig. Nog voor het boek was begonnen, was ik al onder de indruk. In het boek kondigt Vonnegut zijn afscheid aan als romanschrijver. Vonnegut is voor mij derhalve begonnen waar hij voor zichzelf is geëindigd.

Waar gaat Timequake over? Dat is moeilijk te zeggen. Tenminste, er is wel één doorlopend verhaal in het boek te herkennen. Dat is het verhaal over de ‘tijdbeving’ waar het boek zijn titel aan heeft te danken. In 2001 heeft een tijdbeving plaatsgevonden waardoor de aarde tien jaar terug in de tijd is geplaatst. Iedereen beleeft het voorgaande decennium nogmaals. Elk detail verloopt exact hetzelfde als de eerste keer. Alle mensen herhalen hun handelingen. Men is hier zich bewust van, maar kan er niets aan doen. Met andere woorden, iedereen moet het tien jaar lang zonder vrije wil doen. De vrije wil, of het gebrek daaraan, is daarmee het centrale thema van het verhaal.

Dit doorlopende verhaal wordt echter constant onderbroken door van alles en nog wat. Zo bevat het boek talloze vluchtig gepresenteerde samenvattingen van korte verhalen. Meestal zijn deze verhalen geschreven door Kilgore Trout. Een fictief karakter dat in veel van Vonneguts boeken voorkomt. Trout is het alter ego van Vonnegut. Aangezien Timequake semiautobiografisch is en Trout wordt opgeworpen als geestesvader van de meest absurde en soms controversiële denkbeelden, lijkt Vonnegut zich in het boek dankbaar te verschuilen achter Trout.

Een goed voorbeeld hiervan is het volgende citaat: "That there are such devices as firearms [...], capable at anybody's whim of killing Father or Fats or Abraham Lincoln or John Lennon or Martin Luther King, Jr. [...], should be proof enough for anybody that, to quote the old science fiction writer Kilgore Trout, "being alive is a crock of shit."

De Amerikaan Vonnegut heeft een fascinerend leven geleid. Hij kwam uit een intellectuele familie. Zijn vader en opa studeerden aan het MIT en waren architect. Zijn overgrootvader richtte een bekend Amerikaans bedrijf op. Een broer van Vonnegut was een succesvol wetenschapper. Vonneguts moeder overleed door zelfmoord in 1944. Zijn zus en haar man overleden in 1958 binnen een tijdsbestek van twee dagen. Zij aan kanker en hij in een bekende Amerikaanse treinramp. Vonnegut voedde vanaf dat moment hun drie kinderen op. Vonnegut zelf heeft gevochten in de Tweede Wereldoorlog. Hij is toen krijgsgevangene van de Duitsers geweest en heeft het bombardement op Dresden in februari 1945 van dichtbij meegemaakt. Dit bombardement heeft hem geïnspireerd tot het schrijven van zijn meest bekende boek, Slaughterhouse-Five. Als je bij deze levensloop Vonneguts relativerende en grappig-cynische schrijfstijl optelt, is het niet verassend dat hij een groot cult-schrijver was. Ja, “was”. Vonnegut overleedt in 2007 op 84-jarige leeftijd.

Als je één van zijn boeken van me wilt lenen, laat het me weten!